Ucieczka przed podatkami w alimenty

Zobowiązanie alimentacyjne wyprzedza zobowiązanie podatkowe wobec Skarbu Państwa czy jednostek samorządu terytorialnego.

Dzieje się tak z uwagi na przepisy Kodeksu postępowania cywilnego: art. 1025 § 1 pkt 2 Kpc, oraz art. 1025 § 1 pkt 5 Kpc, które statuuje pierwszeństwo zobowiązań alimentacyjnych przed zobowiązaniami podatkowymi.

Czasami zdarza się, że dłużnicy lub przyszli dłużnicy należności obecnych lub przyszłych zobowiązań podatkowych myślą o wykorzystaniu zobowiązań alimentacyjnych aby uniknąć swojej odpowiedzialności podatkowej. Co do zasady jest to możliwe ale ma swoje granice. Osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych może mieć swój obowiązek alimentacyjny ustalony w wyroku sądu powszechnego (sądu rodzinnego lub w wyroku rozwodowym), w ugodzie zwartej przed mediatorem zatwierdzonej przez sąd, w ugodzie sądowej, w akcie notarialnym uznającym świadczenie alimentacyjne wraz z poddaniem się egzekucji.

O ile zobowiązanie ustalone w wyroku sądu oraz ugodzie sądowej jak również ugodzie zatwierdzonej przed mediatorem, następnie zatwierdzonej przez sąd nie powinny budzić większych wątpliwości, o tyle oświadczenia składane w aktach notarialnych o wysokości świadczenia alimentacyjnego winno mieć swoją (causae) w rzeczywistych potrzebach uprawnionego (np. dziecka). Takie zobowiązanie nie może być oderwane od tych potrzeb. W przeciwnym wypadku jeśli działanie takie nie może być uznane za działanie nakierowane na wykonanie prawnie istniejącego, płynącego z art. 133 § 1 Krio obowiązku a innej przyczyny nie sposób się w nim dopatrzyć wówczas w kontekście innych obowiązków, w tym publicznoprawnych może być uznane za zmierzające do obejścia prawa. W konsekwencji będzie prowadziło do uznania tych czynności na podstawie art. 58 § 1 Kc za nieważne.

Można także wskazać, iż takie działanie może dawać również podstawy do uznania ich za, działanie niegodziwe i z tej przyczyny sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, to zaś także uzasadnia ich nieważność, tym razem w oparciu o normę art. 58 § 2 Kc.

Co więcej takie działanie może zostać uznane w pewnych okolicznościach za pozorne. Będzie tak wówczas gdy osoba zobowiązana, będzie zmierzała do wywołania przeświadczenia, że ma ona egzekwowalne zobowiązania i że wierzyciele z tych zobowiązań korzystają z pierwszeństwa w zaspokojeniu.

Należy mieć jednak na uwadze aby osoby uprawnione zdawały sobie sprawę z tego (lub wręcz wiedziały), że zobowiązany w danej sytuacji, nie ma obowiązku łożenia tak znacznych kwot, dalece przekraczających ich usprawiedliwione potrzeby oraz ew. z tego, że wdrożenie przez nie egzekucji służy celowi innemu niż uzyskanie świadczeń alimentacyjnych. Konsekwencją takiego stanu rzeczy może być uznanie owych oświadczeń na podstawie art. 83 § 1 KC za nieważne.

Po szersze omówienie tematu zapraszamy do naszej kancelarii.

Zapraszam:

Autor: radca prawny Marcin Budziak